Jednoznaczna ocena efektywności specjalnych stref ekonomicznych
Podsumowując, jeszcze raz należy stwierdzić, że jednoznaczna ocena efektywności specjalnych stref ekonomicznych, jako instrumentu aktywnej walki z bezrobociem, jest niezwykle trudna. Nie ma żadnych badań, które wskazywałyby wpływ powstawania stref na cały rynek krajowy. Nie można przecież autorytatywnie stwierdzić, że inwestorzy działający w strefach, w wypadku gdyby takiej możliwości nie mieli, nie rozpoczęliby działalności na warunkach ogólnych. Specjalne strefy ekonomiczne są przecież instrumentem selektywnym i ich utworzenie, co zresztą wynikło w procesie negocjacji z Unia Europejską, z samego założenia musiało wpłynąć negatywnie na wolną konkurencję w skali całego kraju.
Liczba utworzonych w strefach miejsc pracy
Autor ten sporządził bilans korzyści i uszczupleń wynikających dla budżetu państwa z funkcjonowania dwóch stref i korzyści finansowe przeważały nad uszczupleniami wpływów do budżetu. Nie powstało jednak żadne opracowanie zbiorcze, które swym zasiągiem obejmowałoby wszystkie strefy, a biorąc pod uwagą wyniki analizy CASE wiadomo, że efekty funkcjonowania poszczególnych stref są zdecydowanie różne i trudno jest wysnuć wniosek o charakterze ogólnym.
Kilka problemów związanych z funkcjonowaniem stref
Na kilka problemów związanych z funkcjonowaniem stref zwróciła uwagę Najwyższa Izba Kontroli w raporcie z 1998 r. – informacja o wynikach kontroli tworzenia i funkcjonowania specjalnych stref ekonomicznych na terenie Polski. Była to pierwsza próba podsumowania dotychczasowej działalności stref, obejmująca lata 1995-1998. Kontrolę przeprowadzono w byłym Ministerstwie Przemysłu i Handlu, Ministerstwie Gospodarki, spółkach zarządzających SSE i u niektórych przedsiębiorców działających w strefach. Celem była m.in. ocena kontroli działań byłego
SPECJALNE STREFY EKONOMICZNE A POLITYKA REGIONALNA KRAJU
Na początku opracowania wspomniano o jeszcze jednym problemie natury prawnej pojawiającym się w kontekście specjalnych stref ekonomicznych. Chodzi tu o umiejscowienie stref w polityce regionalnej państwa, która ma swoje podstawy w ustawie o zasadach wspierania rozwoju regionalnego23. Zgodnie z tą ustawą polityka regionalna ma opierać się na narodowej strategii rozwoju regionalnego24, która uwzględnia w szczególności takie aspekty, jak:
Istnienie stref ekonomicznych, jako formy udzielania pomocy publicznej
Istnienie stref ekonomicznych, jako formy udzielania pomocy publicznej, było nie do przyjęcia przez Komisję, jako niezgodne z acquis communautaire i stało się, obok problemu z pomocą publiczną udzielaną polskiemu hutnictwu, najpoważniejszą przeszkodą w zamknięciu wymienionego obszaru negocjacyjnego. Negocjacje w tym obszarze zostały zamknięte dopiero 20 listopada 2002 r., później zostały zamknięte tylko tak trudne i ważne działy, jak „Rolnictwo” oraz „Finanse i budżet”. Zamknąwszy rozdział „Polityka konkurencji”, polscy negocjatorzy i Komisja Europejska doszli do następującego porozumienia w kwestii pomocy publicznej udzielanej w specjalnych strefach ekonomicznych:
PODSTAWY FUNKCJONOWANIA SPECJALNYCH STREF EKONOMICZNYCH CZ. II
Zgodnie z zapisem ustawowym Specjalna Strefa Ekonomiczna (dalej również SSE) to wyodrębniona, niezamieszkała część terytorium Polski (na terenie której może być prowadzona działalność gospodarcza), która została utworzona celem przyspieszenia rozwoju gospodarczego części terytorium kraju, w szczególności przez:
PODSTAWY FUNKCJONOWANIA SPECJALNYCH STREF EKONOMICZNYCH
Podstawą utworzenia w Polsce Specjalnych Stref Ekonomicznych stała się ustawa z dnia 20 października 1994 r. o specjalnych strefach ekonomicznych5. Na mocy rozporządzeń Rady Ministrów powstało 17 stref ekonomicznych: częstochowska, kamiennogórska, katowicka, kostrzyńsko-słubicka, „Krakowski Park Technologiczny”, legnicka, łódzka, mazowiecka, „Europark Mielec”, słupska, SSE „Starachowice”, suwalska, „Europark Wisłosan”, SSE Tczew, wałbrzyska, warmińsko-mazurska oraz „Żarnowiec”. Obecnie istnieje 14 stref, ponieważ strefy częstochowska, mazowiecka oraz „Europark Wisłosan” zostały zlikwidowane z powodu niskiego stopnia zagospodarowania, wynikającego przede wszystkim z ułomności w zarządzaniu strefami.
Ograniczenie wzrostu bezrobocia jest priorytetem projektowanych staw
Rząd oprócz projektów nowych aktów normatywnych proponuje plany wyibidem. korzystywania istniejących narzędzi i kierowania strumieni funduszy wsparcia przedsiębiorcom celem stworzenia nowych miejsc pracy. Cały pakiet antykryzysowy ma również pomóc przedsiębiorcom, którzy utracili płynność Finansową w związku z dużymi obciążeniami fiskalnymi.
Przepisy rozporządzenia o pomocy dla MSP
Pułapy wskazane w punktach 1 i 2 stosują sit do natężenia pomocy obliczonej albo jako procent kosztów pierwszorzędnych inwestycji, albo jako procent kosztów wynagrodzeń za pracę przy przeprowadzeniu inwestycji (pomoc dla tworzenia miejsc pracy) albo jako ich kombinacja, pod warunkiem że pomoc nie przekroczy najbardziej korzystnej kwoty będącej wynikiem zastosowania którejkolwiek metody obliczania. ustawie. Obecnie realizowany przez Ministerstwo Gospodarki program tzw. domów polskich, mający wspierać polskich małych i średnich przedsiębiorców za granicą, w głównej mierze poprzez dofinansowanie ich udziału w wystawach, targach i innego typu promowania, jest realizowany w głównej mierze w oparciu (i z wszystkimi konsekwencjami z tym związanymi) o klauzulę de mutimis, zawartą w art. 2 ust. 1 ustawy.
UE I NIEZWYKŁA WAGA MSP
Polska, podobnie jak poszczególne kraje członkowskie UE, dostrzega niezwykłą wagę MSP i stara się tworzyć przyjazne otoczenie prawne dla tego typu przedsiębiorców oraz tworzy programy pomocowe, które mają ich stymulować.